SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ KLİNİK / ALAN UYGULAMALARI YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Hedef, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
Madde 1- (1) Bu yönergenin amacı, İzmir Ekonomi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin öğrenimleri sırasında İzmir Ekonomi Üniversitesi’ne bağlı birimler ve İzmir Ekonomi Üniversitesi dışındaki kuruluşlarda güz, bahar ve yaz dönemlerinde yapacakları klinik uygulama ve alan çalışmalarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili temel kural, ilke ve yöntemleri düzenlemektir.

Hedef
Madde 2- (1) Klinik/alan uygulamalarının ana hedefi öğrenciye öğrenimi süresince edinmesi gereken ve mezun olabilmesi için beklenen tüm bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor becerileri kazandırmaktır.

(2) Hedefler şunlardır ;
  a. Öğrencilerin çeşitli uygulama ortamları ile ilgili hemşirelik becerileri konusunda yeterlilik kazanmasını sağlamak.
  b. Öğrencilerin doğru uygulama basamaklarını kullanarak, uygulama alışkanlığı geliştirmesini sağlamak.
  c. Öğrencilerin klinik karar verme becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmak.
  ç. Öğrencilerin iletişim becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmak.
  d. Öğrencilerin verilen bakım yönetiminde hemşirelik sürecini, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini kullanmasını sağlamak.
  e. Öğrencilerin çalışma yaşamına geçiş yapmasına yardımcı olmak.

Kapsam
Madde 3- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Hemşirelik Bölümünde öğrenim gören öğrencilerin eğitim-öğretim programında öngörülen klinik / alan uygulamalarının usul ve esaslarını kapsar.

Dayanak
Madde 4- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)  Bu Yönerge, 2547 sayılı “Yükseköğretim Kanunu”, İzmir Ekonomi Üniversitesi “Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği”, 26775 sayılı “Doktorluk, Hemşirelik, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik”, 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa”, “İzmir Ekonomi Üniversitesi Önlisans Ve Lisans Programları Uygulamalı Eğitimler Usul Ve Esasları”,  “Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği” ve diğer ilgili mevzuata dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
Madde 5- Bu yönergede geçen;
  a) Bölüm: Hemşirelik Bölümü,
  b) Bölüm Başkanı: Hemşirelik Bölüm Başkanı,
  c) Dekan: Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı
  ç) Dönem İçi Uygulama: Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri ile ilgili kurum/kuruluşlarda ve/veya dersin gerektirdiği yerlerde hasta ya da sağlıklı bireylerle yapılan uygulamalı eğitim,
  d) Fakülte: Sağlık Bilimleri Fakültesi,
  e) (Mülga SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)
  f) Kurum/Kuruluş: Öğrencilerin uygulamaları yapacağı kamu ya da özel kurum ya da kuruluşlar,
  g) Öğrenci: Hemşirelik Bölümü öğrencisi,
  ğ) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Uygulamalı Eğitimler Komisyonu: Hemşirelik Bölüm Başkanlığınca oluşturulan ve yaz stajlarının koordinasyonu ve kontrolünden sorumlu komisyon,
  h) Uygulama Sorumlu Öğretim Elemanı/Uygulama Yürütücüleri: Uygulamaların yapılacağı kurumlardaki uygulamadan sorumlu kişi ve uygulamalar sırasında öğrencilerle birlikte klinikte bulunarak eğitimlerine rehberlik yapan öğretim elemanları ve/veya hemşireler,
  ı) Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi,
  i) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Yaz Stajı: Eğitim programının dördüncü ve altıncı yarıyılını takip eden eğitimin yapılmadığı yaz aylarında ve/veya ara dönem tatilinde yapılan, 20 iş gününü kapsayan klinik uygulamadır. Bu süreler dışında öğrenimini aksatmamak koşuluyla staj yapılmasına ilgili Uygulamalı Eğitimler Komisyonu tarafından izin verilebilir. 

İKİNCİ BÖLÜM
Görevler

Bölüm Başkanının Görevleri
Madde 6- (1) Bölümün uygulama organizasyonundan Bölüm Başkanı sorumludur.
(2) Bölüm başkanı uygulamaların eksiksiz ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak, ortaya çıkan problemleri çözmek ve gerektiğinde Fakülte Dekanlığına iletmekten sorumludur.
Klinik / Alan Uygulama Sorumlusu / Uygulama Yürütücüsünün Görevleri
Madde 7- (1) Klinik / Alan uygulama sorumlusunun / uygulama yürütücüsünün görevleri şunlardır;
  a. (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Öğrenci listesini hazırlar ve uygulamaya  başlatır.
  b. Öğrencilere klinikte yapacakları görevleri bildirir ve hemşirelik bakım planlarını/hemşirelik becerilerini uygun şekilde yaptırır.
  c. Öğrencilerin hasta başı uygulamalarını tam ve güvenli bir şekilde yapmalarını koordine eder.
  ç. Öğrencilerin uygulamalarda bu yönerge esaslarına uygun davranmaları ve uygulama alanlarının çalışma düzenini herhangi bir şekilde aksatmamaları için gözetim ve denetimlerini sürdürür.
  d. Uygulama sırasında çıkan sorunları giderir. Sorunları gideremediği durumlarda ise öncelikle varsa dersin sorumlu öğretim üyesine, yoksa Bölüm Başkanına bildirir.
  e. Öğrencilerin ekip anlayışı içinde çalışmalarını sağlar.
  f. Uygulama sırasında ve sonrasında öğrencinin değerlendirmesini yapar.
  g. Öğrenciye öğrenme fırsatları sağlar (öğrencinin vizitlere, vaka sunumlarına, uygulama alanındaki eğitimlere katılması vb)
  ğ. Öğrenciye sürekli rehberlik yapar.
  h. Öğrenciler uygulama için kuruma geldiklerinde ve ayrılırken yoklama listesini imzalamalarını sağlar.
  ı. Uygulamalar sırasında Bölüm Başkanlığınca belirlenen kılık / kıyafet kurallarına uyar.  

Uygulama Komisyonunun Görevleri
Madde 8- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Uygulamalı Eğitimler Komisyonu; Bölüm Başkanı tarafından seçilen ve Fakülte Yönetim kurulu tarafından onaylanan öğretim elemanlarından oluşur. Uygulamaların düzenlenmesi, koordinasyonu, denetimi, değerlendirmesi ve uygulama bilgilerinin saklanması komisyon tarafından yapılır.

Komisyonun görevleri şunlardır;
  a. Öğrencilerin sigorta işlemlerinin, uygulama yapacağı kurumun belirlediği sağlıkla ilgili testlerinin, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında eğitimlerinin uygulama öncesinde tamamlanmasını takip eder.
  b. Uygulamalar için ön hazırlık (öğretim elemanları ve uygulama yerleri ile koordinasyon, uygulama formları, planları vb) yapar.
  c. Uygulama programı ve öğrenim çıktılarını hazırlar.
  ç. Klinik uygulama ile ilgili kurum/kuruluşlardan gelen formların takibini yapar.

Öğrencilerin Görev ve Sorumlulukları
Madde 9- Uygulama yapan öğrenci;
  a. Klinik/Alan Uygulama Yönergesinde belirtilen kılık kıyafet kurallarına uyar. (Madde 17-18).
  b. Teorik ve pratik olarak aldığı derslere hazırlanarak gelir.
  c. Uygulama yaptığı süre içinde uygulama yerindeki çalışma düzenine ve disiplin kurallarına uyar.
  ç. Uygulama alanlarında, uygulama yürütücülerinin kendisinden istediği tutum, davranış, görev ve sorumlulukları zamanında, istenilen şekilde ve eksiksiz olarak yapar.
  d. Uygulamada sorumluluğunu aldığı bireylere hemşirelik bakım planı hazırlar ve uygun bakımı verir.
  e. Klinik/alan uygulamalarında hasta, hasta yakınları ve kurum personeli ile ilişkilerinde meslek etiğine ve profesyonel ekip anlayışına uygun tutum ve davranış gösterir.
  f. Uygulamaları sırasında araç ve gereçleri zarar vermeden kullanır ve iade eder. Kendisinden kaynaklanan zararı ödemekle yükümlüdür.       
  g. Uygulama sorumlu öğretim elemanı/yürütücüsünün görüş ve iznini almaksızın uygulama yerinden ayrılamaz, uygulama yerini değiştiremez.
  ğ. Uygulama yerinden ayrılması gerektiği durumlarda bakımından sorumlu olduğu hasta / hastaları klinik hemşiresine teslim eder.
  h. (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)  Uygulama yaptığı klinikte iş kazası meydana geldiğinde (kesici delici alet yaralanmaları gibi) derhal sorumlulara ve ilgili öğretim elemanına bildirir. “İş Sağlığı ve Güvenliği Kaza Bildirim Formu” doldurulmasını sağlar, Kariyer Yönlendirme Merkezi ile üç iş günü içinde iletişime geçer ve takibini yapar.
  ı. (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)  Öğrencilerin, klinik/alan uygulaması sigortası işlemleri kurumlara ve uygulamanın türüne göre klinik/alan uygulaması öncesi tamamlanmış olmalıdır. Bunun için gerekli belgeler uygulamanın ilk gününden 3 hafta önce dersin öğretim elemanına teslim edilmelidir. Yaz stajı için gerekli belgeler, uygulamanın ilk gününden 15 gün önce Kariyer Yönlendirme Merkezine teslim edilmelidir. Gerekli belgeler, Kariyer Yönlendirme Merkezinin web sayfasından edinilebilir.
  i. Öğrenci uygulama yapacağı klinikte/alanda üniformalı bir şekilde belirlenen saatte hazır olur.
  j. Uygulama süresi bitmeden uygulama alanını terk ettiği tespit edilen öğrenciler, o gün için uygulama yapmamış sayılır.
  k. Öğrenci bakım verdiği bireylerin tüm bakım ve tedavisinin sorumluluğunu klinik hemşiresi/öğretim elemanı gözetiminde yapar, tek başına invaziv uygulama yapamaz.
  l. Her öğrenci sorumluluğunu aldığı hasta/sağlıklı birey için yaptığı uygulamaları ya da bakım planını öğretim elemanına sunar. Hasta alma süreci, öğretim elemanı/klinik sorumlu hemşiresi koordinasyonu ile sağlanır.
  m. Uygulamalar sırasında ortaya çıkan tüm olumsuzluklar zaman geçirilmeden ilgili öğretim elemanlarına bildirilir.
  n. (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)  Öğrenci yaz stajı için değerlendirme formlarını klinik/alan uygulaması yaptığı birimin yetkilisine verir. Bu formlar, klinik/alan uygulaması bitiminde yetkili kişi (servis sorumlu hemşiresi veya bakım hizmetleri müdürü) tarafından doldurulup onaylandıktan sonra, ağzı kapalı ve üzerinde kurum kaşesi/mühür ve/veya imzası olan bir zarf içerisinde uygulamadan sorumlu öğretim elemanına teslim edilir. Kaşe/mühür ve/veya imzalı olmayan formlar değerlendirmede dikkate alınmaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Genel kurallar

Uygulamalara Devam Zorunluluğu
Madde 10- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Öğrenciler, dönem içi uygulamalarının %80’ine, yaz stajlarının %90’ına devam etmek zorundadır. 

(2) Gerektiğinde hafta sonu ve resmi tatil günlerinde de klinik/alan uygulaması yapılabilir.
(3) Uygulamalı çalışmalara (laboratuvar, klinik ve alan uygulamaları vb.) belirtilen oran kadar devam etmeyen öğrenciler; devamsızlık nedeniyle o dersten başarısız sayılırlar. İlgili dersin yarıyıl sonu sınavına katılamazlar.
(4) Öğrencilerin devam durumu yoklama listesi ile takip edilir.

Uygulamaların Değerlendirilmesi ve İtirazlar
Madde 11- (1) Uygulamalı derslerin başarı notunun hesaplanmasında, İzmir Ekonomi Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği hükümleri esas alınır.
Öğrencilerin değerlendirilmesi, öğretim elemanları/yürütücüleri tarafından çeşitli yöntemler (yazılı/sözlü/hasta başı klinik sınavı, yapılandırılmış beceri sınavı, gözlem formları, bakım planı, kavram haritası, refleksiyon, performans notu vb.) kullanılarak yapılır ve uygulama notu verilir.

(2) Değerlendirme sonuçları ile ilgili itirazlar İzmir Ekonomi Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.

Madde 12- (1) Öğrencilerin mezun olabilmeleri için, stajlarını/uygulamalarını 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile belirlenen azami öğrenim süreleri içinde başarılı olarak yapmaları zorunludur. Bulunduğu programda öngörülen tüm dersleri alıp başararak mezuniyet için gerekli genel not ortalamasını sağladığı halde, varsa stajını/uygulamasını yapmayan veya stajını/uygulamasını başarılı bir şekilde tamamlamayan öğrenci mezun olamaz.

Uygulamaların Yapılabileceği Yerler ve Süreleri
Madde 13- (1) Uygulamalar eğitim-öğretim programında belirtilen sürelerde gerçekleştirilir. Bölüm Başkanlığınca belirlenen resmi/özel, kurum/kuruluşlarda (sağlık kurumları, sosyal hizmetlere ait kurumlar, eğitim kurumları vb.) yapılır.

Madde 14- (1) İsteyen öğrenciler klinik/alan uygulamalarını yurtdışında Erasmus ve / veya Exchange anlaşmaları bağlamında ya da bağımsız olarak yapabilirler. Erasmus ve/veya Exchange ile gidecek öğrenciler için İEÜ Uluslararası Ofisin klinik / alan uygulaması hareketliliği koşulları geçerlidir. Öğrencinin Uluslararası Ofis’ten bağımsız olarak klinik / alan uygulamasını yurtdışında yapma talebi olduğunda, gidilecek kurumun uygunluğuna klinik / alan uygulaması komisyonu karar verir, kurum ile resmi yazışmalar Hemşirelik Bölümü tarafından yapılır. Bu durumda uygulamaya gidilecek kurumun sağlık sigortası, kaza sigortası vb. talepleri öğrenci tarafından karşılanır.

Madde 15- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Yabancı uyruklu öğrenciler yaz stajını Uygulamalı Eğitimler komisyonunun uygun görmesi koşulu ile kendi ülkelerinde yapabilirler.

Öğrencinin Uygulama Kıyafeti, Genel Görünümü ve Malzemeler
Madde 16- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)  Uygulamalarda öğrenciler Hemşirelik Bölümünün belirlediği kılık-kıyafet kurallarına uyarlar. Okulun belirlediği üniforma yerine beyaz önlük ya da uygulamaya çıkılan kurum tarafından başka bir kıyafet giyilmesi önerildiğinde öncelikle Bölüm Başkanı veya Uygulamalı eğitimler Komisyonunun izni alınmalıdır.

Madde 17- (1) Kılık-kıyafet ve genel görünüm kuralları, malzemeler şunlardır;
  a. Öğrenciler uygulamalarda bölümün belirlediği model ve renkteki formayı giymekle yükümlüdür. Bu forma, yalnızca uygulama alanında giyilmeli, temiz ve ütülü olmalı ve üzerinde bölümün belirlediği isimlikler bulunmalıdır.
  b. Saçlar arkadan tam olarak toplanmalıdır.
  c. Tırnaklar temiz, kısa, renksiz ojeli ya da ojesiz olmalıdır.
  ç. Saniyeli saat, alyans ve küçük küpe dışında takı/piercing takılmamalıdır.
  d. Hafif makyaj yapılabilir.
  e. Erkek öğrenciler günlük sakal tıraşı olmalı; kirli sakal, top sakal ya da bıyık bırakılmamalıdır.
  f. Öğrenciler gereksinim duyduklarında formanın altına forma renginde uzun kollu tişört giyebilirler, formanın üzerine yelek ya da ceket giyilmemelidir.
  g. (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Uygulama alanı dışında kullanılan ayakkabılar uygulama sırasında giyilmemelidir, uygulama için uygun ayakkabı bulundurulmalıdır, terlik giyilmemelidir.
  ğ. Başörtüsü takan öğrenciler; forma renginde, düz, aksesuarsız, püskülsüz başörtüsü takmalıdır.
  h. Öğrenciler uygulama süresince kendilerine ait bir stetoskop ve bir kalem bulundurmalıdır.
  ı. Öğrenciler cep telefonlarını uygulama saatleri süresince sessiz/titreşimde tutmalı ve yalnızca gerektiğinde kullanmalıdır.
  i. Uygulamalar sırasında hasta ya da personelin fotoğrafı, görüntüsü çekilmemeli, ses kaydı alınmamalıdır. 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER HUSUSLAR

Madde 18- (1) İzmir Ekonomi Üniversitesi, staj/uygulama yapan öğrencilere, stajları/uygulamaları süresince herhangi bir ödeme yapmaz. Öğrencilerin staj/uygulama yaptıkları kurumlarla aralarında yapacakları sözleşmeler ve/veya kuracakları mali ilişkiler İzmir Ekonomi Üniversitesini herhangi bir şekilde bağlamaz. Eğitim öğretimi ile ilgili staj/uygulama yapan öğrencilerin, 5510 sayılı Kanun kapsamında “İş Kazası ve Meslek Hastalığı” primi ödenmek suretiyle staj/uygulama sigortaları Üniversite tarafından yapılır. 

Madde 19- (1) Bölümün dört yıllık öğretim planında belirtilen uygulamalı derslerle ilgili olarak; 
  a. Öğrenci sayısı ve uygulama alanı durumuna göre, uygulamalar için birden fazla öğretim elemanı görevlendirilebilir.
  b. Bölümün öğretim planındaki toplam ders saatini kapsamak koşuluyla, dönem başında ilgili öğretim elemanının önerisi ve Bölüm Başkanı onayı ile ders ve uygulama saatleri birleştirilebilir.

Madde 20- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Bu yönergede yer almayan hususlarla ilgili durumlarda “İzmir Ekonomi Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği” ve “İzmir Ekonomi Üniversitesi Önlisans ve Lisans Programları Uygulamalı Eğitimler Usul ve Esasları” maddeleri uygulanır. Öğrencilerin yönergeye uyumları ve yönergede yer almayan sorunların çözümü, Bölüm Başkanlığının teklifi üzerine fakültenin ilgili kurulları ve Fakülte Dekanlığınca karara bağlanır.

Madde 21- (1) Öğrenciler, staj yaptıkları kuruluşun her türlü kural ve kaidelerine uymak zorundadırlar. Stajyer öğrenciler, staj/uygulama yaptıkları iş yerlerinin çalışma koşulları ile disiplin ve iş emniyetine ilişkin kurallarına uymak; kullandığı her türlü mekân, alet, malzeme, makine, araç ve gereçleri özenle kullanmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden doğacak her türlü sorumluluk öğrenciye aittir.

Yönerge Değişiklikleri (Madde eklendi SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97)
Madde 21/A (1)   Bu yönergede Senato kararıyla değişiklik yapılabilir. 

YÜRÜRLÜK
Madde 22- (1) (Değişik SK 08.01.2025-544-2025/01-C/1, MHK 11.02.2025-97) Bu yönerge; Üniversite Senatosu tarafından kabulü tarihinde yürürlüğe girer.

YÜRÜTME
Madde 23- (1) Bu yönerge hükümleri; İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü tarafından yürütülür.

Bu yönerge 16.01.2019  tarih ve 356-A9 sayılı Senato kararı ve 12.02.2019 tarih ve 16 sayılı Mütevelli Heyet kararı ile yürürlüğe girmiştir.