ÖĞRENME SÜREÇLERİ MERCEK ALTINDA
Bilim dünyası insanların “öğrenme” aşamalarında yaşandığı süreci gözler önüne seriyor. Beynin en küçük hücresini oluşturan nöronlarda gerçekleşen öğrenme olgusu sırasında gelişen tepkiler, görüntü işleme sistemiyle ortaya konuluyor. Böylece, sağlıklı hücrelerle öğrenmenin gelişmediği hücreler karşılaştırılacak, öğrenme güçlüğü yaşanılan hastalıkların tedavisinde yeni yaklaşımlar belirlenecek.
İzmir Ekonomi Üniversitesi Elektrik – Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Devrim Ünay yürütücülüğünde gerçekleştirilen TÜBİTAK destekli araştırmada, nöronlardan elde edilen verilerin bilgisayar ortamında otomatik incelenmesini sağlayacak görüntü işleme sistemi geliştiriliyor. Proje bilgisayar, yazılım, elektrik – elektronik mühendisleri ve sinir bilim uzmanlarını bir araya getiriyor. Doç. Dr. Ünay başkanlığında İzmir Ekonomi, Sabancı, Bahçeşehir üniversiteleri ile Portekiz’den Champalimaud Sinirbilim Enstitüsü araştırmacılarının yer aldığı çalışmada, ilk yazılım 6 ay içerisinde bilim dünyasının hizmetine sunulacak.
Doç. Dr. Ünay, “Yaşam süreci içerisinde öğrenme dediğimiz olgu, nöronların etkileşimleri süresince oluşan yapısal değişikliklerle gerçekleşiyor. Bu yapısal değişikliklerin incelenebilmesi için karmaşık mikroskopi sistemleri geliştiriliyor. Mikroskopik görüntüleme işlemleri sırasında yüksek miktarda veri üretiliyor. Bu verilerin de otomatik olarak incelenebilmesi, karşılaştırma yapılabilmesi için görüntü işleme algoritmalarının geliştirilmesi gerekli. Yapısal değişimleri inceleyebilecek görüntü işleme algoritmaları üzerinde çalışıyoruz. Öğrenmenin gerçekleştiği en küçük hücre nöronlardaki yapısal değişiklikleri inceleyebiliyoruz” dedi.
‘Öğrenme sorunlarının kaynağına inilecek’
Genetik hastalıklar nedeniyle yaşanılan öğrenme sorunlarının oluşabildiğini, nöronların aldığı biçimlerin incelenmesiyle sorunların kaynağına inilebileceğini aktaran Doç. Dr. Ünay, sağlıklı nöronlarla karşılaştırmalar yapacaklarını kaydetti. Doç. Dr. Ünay, “Bazı otizm sendromlarında vakalar öğrenme sorunları yaşayabiliyor. Öğrenme sorunlarının nöron seviyesinde gerçekleştiği düşünülüyor. Dış dünyadan elde ettiğimiz bilgileri nöronlar aracıyla kodluyoruz. Nöronların birbirleriyle etkileşiminde bir problem varsa o zaman öğrenme gerçekleşmiyor. Bunların neden kaynaklandığını araştırmak için şu an bir alt yapı hazırlıyoruz” diye konuştu.
‘Yalnızca tek bir nöronun gücü’
Tek bir nöron seviyesinde görüntü alınabildiğini, değişimlerin incelenebildiğini kaydeden Doç. Dr. Ünay, önümüzdeki 6 ay içerisinde görüntüleme işlemi için ilk yazılım paketini kullanıma açacaklarını ifade etti.